Erzurum Bölge Yönetim Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi, baktığı bir davada, Kontratlı Erbaş ve Er Kanunu’nun disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle TSK’da misyon yapamayacağı sıralı amirlerin her türlü bilgi ve evraka dayanarak düzenleyeceği nitelik dokümanı ile anlaşılan kontratlı erbaş ve erlerin mukavelesinin feshini düzenleyen kararın Anayasa’ya alışılmamış olduğunu ileri sürerek, iptali istemiyle Yüksek Mahkemeye başvurdu.
Anayasa Mahkemesi, kararın Anayasa’ya alışılmamış olduğu sonucuna vararak iptaline karar verdi. İptal kararı, 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
Yüksek Mahkemenin iptal münasebetinde, kural uyarınca kontratlı erbaş ve erlerin mukavelelerinin feshedilebilmesi için TSK bünyesinde vazife yapan işçinin ifa ettiği misyonun gerektirdiği niteliğin kaybına yol açan disiplinsiz ve ahlaka muhalif fiili işlemesi ve bu durumun sıralı amirler tarafından her türlü bilgi ve dokümana dayanılarak nitelik evrakıyla tespit edilmesi gerektiği belirtildi.
İtiraz konusu kuralda yer alan “disiplinsizlik” kavramından ne anlaşılması gerektiğinin muhakkak olmadığına işaret edilen münasebette, mukavelenin feshedilmesine neden olan disiplinsizlik hallerinin objektiflikten uzak, sonlarının ve çerçevesinin bilinmeyen olduğu aktarıldı.
“SAVUNMA HAKKI TANINMADIKÇA DİSİPLİN CEZASI VERİLEMEZ”
Gerekçede, savunma hakkına ait öngörülen garantinin gereklerinin yerine getirilebilmesi için hakkında disiplin soruşturması yürütülen şahsa olayın maddi ve hukuksal tüm boyutlarına yönelik savunmalarını sunma fırsatı verilmesi gerektiği söz edildi.
Etkili disiplin soruşturması için ilgiliye hakkındaki savların, bu savların dayandığı kanıtların, üzerine atılı fiillerin tüzel nitelendirmesinin ve önerilen disiplin cezasının bildirilmesinin mecburî olduğu vurgulanan münasebette, aksi durumun Anayasa ile garanti altına alınan savunma hakkını kısıtlayacağı bildirildi.
Gerekçede, şunlar kaydedildi:
“İtiraz konusu kuralda, öngörülen mukavelenin feshi sürecinin uygulanması için savunma alınmasını, münasebetiyle soruşturma yapılmasını mecburî kılan rastgele bir karar bulunmamaktadır. Bu prestijle kuralla yönetime tarz garantilerini sağlamadan mukaveleyi feshetme yetkisi tanınmasının Anayasa’nın 129. unsurunun ikinci fıkrasında öngörülen ‘savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği’ istikametindeki ek garantiye karşıt olduğu ve Anayasa’nın anılan hususunun kelamıyla çeliştiği anlaşılmaktadır. Kural Anayasanın 13, 70 ve 129. hususlarına alışılmamıştır.”