Fransa’da Bakanlar Kuruluna dün sunulan ve 3 noktada 6 Avrupa basınçlı nükleer reaktörün (EPR) inşasını ve prosedürünün kolaylaştırılmasını kapsayan yasa tasarısının, 2023 başında parlamentoda tartışılması bekleniyor.
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yükselen güç fiyatları yanında ülkedeki 56 reaktörlerden 24’ünün mecburî bakım ve denetlemeler nedeniyle kapalı olması, 2021’de nükleer güç gücünü artırmak istediğini söyleyen Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u acil kararlar almaya sevk etmiş görünüyor.
Bu periyotta rutin kontrol ve bakım nedeniyle yazın 32 reaktörün kapalı olması, 2018’de eskiyen 14 reaktörü 17 yıl içerisinde büsbütün devre dışı bırakmak istediğini lisana getiren Macron’un planlarını da gözden geçirmesine neden oldu.
Fransa’yı elektrik gücü konusunda dışa bağımlılıktan kurtarmayı hedefleyen yeni yasa tasarısı, hükümet sözcüsü Olivier Veran tarafından “Krizin acil olarak tahliline bir karşılık olmasının yanı sıra ileriye dönük bir proje, iklim değişikliği, güç bağımsızlığı ve satın alma gücü hususlarında sürdürülebilir bir çözüm” olarak sunuldu.
Veran, yeni nükleer reaktörlerin inşası sürecinde, etrafa hürmet ve nükleer altyapı güvenliği noktasındaki standartları düşürmeyeceklerini, bu yeni kuşak reaktörlerin, mevcut reaktörlerin civarında, denizde inşa edilmesi ihtimalinin bulunduğunu tabir etti.
Reaktörlerin her biri için kamusal iştirak prensibine uyulacağını belirten Veran, her EPR için en az 1 kamusal tartışma ve 2 ya da 3 tahkikat yapılacağını aktardı.
Çevreciler endişeli
Öte yandan, hükümet sözcüsünün söyledikleri çevreci derneklerin kaygılarını gidermekte kâfi olmadı.
Kuşların Korunması Birliği (LPO) Lideri Allain Bougrain-Dubourg, Fransız TF1 kanalına yaptığı açıklamada, nükleer reaktörlerin canlı çeşitliliği üzerindeki tesirine dair memleketler arası bilgiler olsa da Fransa’da çok az data bulunduğuna dikkati çekti.
Nükleer reaktörler konusunun ülkede şeffaf olmadığını söyleyen Bougrain-Dubourg, rüzgar tribünleri ve güneş panelleri üzere nükleer reaktörlerin etrafa tesirini de incelemek istediklerini belirtti.
Mikroorganizmalara ziyan veren türbinler suyun ısınmasına neden olurken santrallerin çıkışlarına kurulan direkler kuşların taraflarını şaşırmasına yol açabiliyor.
Bir yandan ana güç sağlayıcısı EDF’nin sitesinde nükleerden çıkışa ait amaçlar varken başka yandan Macron’un halkın görüşünü dahi almadan nükleere yönelmesi akıllarda soru işareti bırakıyor.
Konunun halkla istişare edilmesi zaruriyetine karşın hükümet yeni reaktörlerin 2037 hatta 2035’te devreye alınması için hazırladığı tasarı metnini 2023’ün birinci çeyreğinde parlamentoya sunmayı hedefliyor.