Pekin’i kızdıran karar! ”Ortaya çıkacak tüm sonuçlardan sorumlusunuz”
Çin, egemenlik ihtilafı yaşadığı Tayvan’ın Litvanya’da kendi adıyla diplomatik temsilcilik açmasına onay verilmesini protesto etti.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Tayvan Temsil Ofisi” adıyla kurulan temsilciliğin Tayvan ile Çin’in ayrı olduğuna dair yanlış bir izlenim yarattığı, “tek Çin” ilkesini ihlal ettiği ve Litvanya’nın Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile diplomatik ilişkilerini kuran bildirideki siyasi taahhüdüne aykırı olduğu belirtildi.
Kararın Çin’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne zarar verdiği, Çin’in iç işlerine ağır bir müdahale olduğunun vurgulandığı açıklamada, “Çin hükümeti, bu son derece elim karara itiraz etmekte ve güçlü şekilde protesto etmektedir ve ulusal egemenliği ile toprak bütünlüğünü korumak için tüm gereken tedbirleri alacaktır. Litvanya tarafı ortaya çıkacak tüm sonuçlardan sorumludur.” denildi.
Açıklamada, Litvanya hükümetinden yanlışı derhal düzeltmesi talep edilerek, “Dünyada tek bir Çin vardır, Tayvan onun ayrılmaz bir parçasıdır. ÇHC hükümeti, tüm Çin’i temsil eden tek meşru hükümettir.” ifadelerine yer verildi.
Tayvan otoritelerine yönelik de bir uyarı içeren açıklamada, “Tayvan bağımsızlığı için dış destek aramak tamamıyla yanlış ve başarısızlığa mahkum bir girişimdir.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Çin ile ihtilaflı Tayvan, diplomatik olarak Pekin’i tanıyan ülkelerde “Taipei Ekonomi ve Kültür Misyonu” adıyla temsilcilikler kuruyor.
Litvanya, diplomatik olarak, Çin Cumhuriyeti’nin devamı olduğunu iddia eden Taipei hükümetini değil Pekin’de ÇHC hükümetini tanıyor.
Tayvan lideri Tsai Ing-wen, 20 Temmuz’da Litvanya’da “TayvanTemsil Ofisi” adıyla temsilcilik kuracağını duyurmuştu. Litvanya hükümeti, 9 Ağustos’ta temsilciliğin kurulmasına izin vermişti. Çin, verilen iznin ardından ülkedeki büyükelçisini geri çağırmış, Litvanya’dan da Pekin Büyükelçisini geri çağırmasını istemişti.
– ÇİN-TAYVAN ANLAŞMAZLIĞI
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin ardından, 1971’de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, “Tek Çin” ilkesini benimseyerek Çin’i uluslararası toplumda sadece kendilerinin temsil ettiğini savunuyor ve Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM’de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor. Pekin, Tayvan’ı diplomatik olarak tanıyan ülkelerle ilişkilerini donduruyor.