Bir müddettir merakla beklenen ‘Aile’ dizisi ekranlara geldi. ‘The Sopranos’ uyarlaması olduğu söylenen; senaryosunu Hakan Bonomo’nun kaleme aldığı, direktör koltuğuna Ahmet Katıksız’ın oturduğu dizi, geniş bir kadroyu bir ortaya getirirken başrollerde Kıvanç Tatlıtuğ ile Serenay Sarıkaya’yı izliyoruz. İmale dair şimdi birkaç kısım yayınlansa da “hızlı bir giriş yaptı” diyebiliriz.
. BİR GÜN BİR ASLAN ORMANDA YÜRÜRKEN
Dizinin konusunu kısaca aktaralım. Aslan Soykan büyük bir cürüm imparatorluğunu yönetmektedir. Yasal iş kollarında ısrar eden bu karizmatik genç, babasının vakitsiz intiharı nedeniyle kendisini kanlı bir iş yükünün ortasında bulmuştur. Bir yandan paravan işletmeler üzerinden krallık sürüyor, bir yandan yasa dışı faaliyetlerini sürdürüyordur. Soykanlar, geniş ve sıkıntılı bir ailedir. Her üyesinin sıkıntısı başından büyüktür. Aslan’ın kardeşleri de bir tuhaftır. En küçükleri ailenin duruşuna yakışır bir olgunluk sergilemezken öbürleri de çok uygun durumda değildir. Cihan (Nejat İşler), babasının intihar teşebbüslerine seyirci kaldığı için aileden dışlanmıştır. Leyla (Canan Ergüder), onu aldatan kocasından çekmektedir. Aslan, bir yandan ailevi sıkıntılarla bir yandan da işlerine çomak sokan amcasıyla cebelleşirken bir iş seyahatinde Devin’le (Serenay Sarıkaya) tanışır. Devin de cennet sayılmaz hani! Sıkıntılı bir aileden sağ çıkmıştır. Yaralarını sarmaya, ilgi meczubu kız kardeşinin (Yağmur-Yüsra Geyik) ataklarını savmaya çalışmaktadır. Bir uçak seyahatinde yolları kesişen Aslan ile Devin çok geçmeden “iki meczup bir ortaya gelmemeliydik” kıssasına hakikat sürüklenmeye başlar.
ÜÇLÜ KOLTUĞUNUZA UZANIN, DİZİNİZE PSİKOLOG ATANMIŞTIR!
‘Aile’ dizisinin ‘Sopranos’ ile ilgisine geleceğiz fakat birincinin “bariz” imgesine yönelmek gerekiyor. Bu uyarlamayı bir kenara bırakırsak ‘Aile’ bize ne anlatıyor? Doğrusu dizi tam günümüz dizilerinden bir özet sunmakta… Sacayağına bakalım dilerseniz: Geniş ve güçlü aile, silahlı külahlı adamlar ve elbette onların çekimine kapılan zeki bayanlar… Bonus olarak da psikoloji veya pdr diplomasına sahip karakterler!
‘Aile’, tüm bu kıstasları karşılarken günümüz televizyon anlayışına zıt düşmüyor. Halbuki ‘Sopranos’ mafya dizilerinde bir dönüşüme denk geliyor, ailenin cürüm dinamiklerini kalıtsal kötülükleri “çocukluğa inerek” daha doğrusu mafya babasını gücünden uzaklaştırarak irdeliyordu. Aile’nin yaygın anlatıma ahengi, tanınan sorunlara yakınlığı bir tıp fırsatçılık olarak kıymetlendirilebilir. Psikologların dizilerde yükseldiği, hastalarının öykülerinden yola çıkarak dizi yazan ruh tabibi Gülseren Buğdaycıoğlu’nun bir fenomen hâline geldiği periyotta elhasıl yıllar evvel yaratılan farkın artık sıradan bir eklentiye dönüştüğü günümüzde ‘Aile’ yaratıcı ya da çarpıcı bir işe imza atmaktan fazla hazırı tüketiyor. Hikaye uyarlama, zamanlama hakikat, tüm anahtar sözler hazır. Daha ne olsun! Bir de alışılmış Adanalılık var ki hata ile zenginliği ulaşmada âdeta fırsat sunuyor. Uçsuz bucaksız pamuk tarlaları üzerinden yurdun birinci zenginlerini yaratan kent günümüzde eski Adana-yeni Adana aksiliği ile hata mahallelerini gözler önüne seriyor. “Adana tekrar arada” lakin bu kere Adanalılık vesilesiyle ve hem varlıklı hem kriminal bir art planla aktarılıyor. Bir de natürel Adana’nın anlatıya bir yöresellik katması bekleniyor. Son devirde revaçta bir kent. Yeşilçam’ın altın yıllarında da Adana’nın ismini sık duyduğumuzu, isminde Adana geçen güldürü sinemaları çekildiğini hatırlatalım.
. SOPRANOS’LA ALAKALAR YA DA LARGE FAMILY, EXTRA LARGE FAMILY
Aslan’ın Tony Soprano’yu, Devin’in ise psikaytrist Jennifer Melfi’yi canlandırdıkları açık lakin uyarlamadan veya esinlenmeden fazla “buralılaştırma gayreti”nden bahsedebiliriz. Hikaye mümkün mertebe yurdumuz sosyolojik gerçeklerine ve bölüme nazaran ehlileştirilmiş. Baş karakterden başlayalım. Aslan, Tony’nin tersine genç. ‘Sopranos’un birinci dönemlerine baksak bile orada da orta yaşına hakikat ilerlemiş, göbekli, mangal partileri seven, aile babası profilinde bir Tony vardı. ‘Aile’de Aslan evli değil esasen tam bu noktada Devin’i gelin adayı olarak getiriyor, kısa müddette evlenme kararı alıyorlar. Teklif de Devin’den geliyor! ‘Sopranos’ta Tony ile terapi aldığı Jennifer hiçbir vakit sevgili olmadılar. Birbirlerine hakikat çekildiler, Jennifer, Tony’nin işi ve kimliğinden ötürü mağdur oldu, saklanmak zorunda kaldı fakat bu çekime, ortalarındaki av-avcı rollerine rağmen hiç sevgili olmadılar. Bizim üretimlerimiz başrolü gerçek bir karaktere vermez. Tony gerçek bir karakterdi, ayakları yerdeydi; sert olduğu kadar da komikti, trajedinin yanında heveslerin uçucu kurnazlıkların yorucu tarafını temsil ediyordu. Aslan ise tam manasıyla aslan. Ormanın hükümdarı, avına karşı pençeli, iş ilgilerinde köşeli… Daha evvel güldürü esintili bir dizide Şafak Sezer’in canlandırdığı Tony Soprano, bu kere insani taraflarından soyutlanarak ülkü televizyon jönlerimize uygun kılınmış, karizmanın adresi gösterilmiş. Meğer Tony Soprano karizmasını güzelliğinden fazla insani yanlarından alıyordu. Özcesi Soprano idealize edilmemişti ne madden ne manen. Ahlaki doğruları, kişiliği ile işinin bir harmanıydı âdeta. Gücü ve belirleyiciliğiyle aslandı lakin her aslan üzere o da yalpalıyordu. Aslan Soykan’ı pek fazla görmedik lakin şimdiden daha “dik duran” bir karakter çizeceğini söyleyebiliriz.
‘Aile’yi ‘Sopranos’tan ayıran asıl problem ise aile kavramına yaklaşımı. Amerikan dizisi aileden gelen hasarları öne çıkarıyor, tüm münasebetlerdeki davranış ve yaklaşımları daha açık deyişle bütün bir münasebet kurma kültürünü yetişilen ortama bağlıyordu lakin Sopranos daha çok mafya ailesini ve kökleri Güney İtalya’ya uzanan bir kabile anlayışını işaret ediyordu. Aileden kasıt çıkara dayalı, sistematik olarak şiddete başvuran yasadışı bir örgütlenme biçimiydi. ‘Aile’ dizisindeki aile ise hata ailesine bir çeşit Anadolu yorumu getirirken geniş aile ve klasik bağlar üzerinden ağalı konaklı anlatılarda da sıklıkla karşılaşabileceğimiz bir tanıdık bir yere konumlanıyor. Şebeke kullanımını bize mahsus tansiyonlu bol travmatik bir aile hasebiyle gölgeliyor. “Coğrafya kaderdir”den esinlenmiş bir aile yazgıdır yorumuna sahip Aile, üstelik yalnız Aslan’ın geniş, ormanı andıran ailesi değil Devin’in “sorunlu ve tanılı” ailesi de diziye hâkim duyguyu bu alana yüklüyor. Aslında her fırsatta ailenin ağza alınması, rahatsızlıkların lisanlandırılması de bu yükün sonucu. Meğer aile telaffuzuna sık başvurulması dizinin her dakikasını bir terapi seansına çevirirken muhtemelen üretimciyi şad edecek adımları da geciktiriyor. Tatlıtuğ ile Sarıkaya ortasındaki alakaya çok fazla giremiyoruz.
. Ailenin anlatıdaki yükünden devam edelim. ‘The Sopranos’ta kötücül anne Tony tarafından uzaklaştırılıyordu. Kadıncağız yaban ellere atılıyor, kötülüğünü güç şartlarda yapmaya çalışıyordu! ‘Aile’de ise başköşede oturuyor. İlerleyen kısımlarda bir ayrılık olur mu, konutları ayırırlar mı orası muhakkak değil lakin yerlileşen dizide bu başköşeliğin değişmeyeceğini öne sürebiliriz. Hatta bayanın ikinci kısımda pompalıyla havaya sıkıp küçük kızının havuz partisini dağıtması, bu çatışmanın hiç bitmeyeceğini ve bize mahsus entrikalarla, sempatik şiddet şovlarıyla derinleşeceğini gösteriyor.
Dizideki anne Hülya Soykan’ın (Nur Sürer) meskendeki varlığı, her edime, her oturuşa kalkışa düşen gölgesi, hayatına beş yıl evvel pompalı tüfeğiyle son veren babanın yerini doldurma eforu mafyatik ilgiler yerine ailevi çekişmelerin öne çıkarılacağını gösteriyor.
MAHALLEDE AİLEDEN KONAKTA SÜLALEYE, GENİŞ DEĞİL BÜYÜK!
Psikolog ataması acilen yapılan ‘Aile’ dizisinde aile danışmanlık hizmeti vermeyi arzuluyor senaristler. Her kısım aileye dair aforizmalar, kökenlere inip büyük cevherler bulmalar gırla gidiyor natürel. Pekala, aileye bu ilginin sebebi ne? Evvelden aile tekrar konuğumuzdu. Her akşam televizyon kanalları aileli diziler yayınlıyordu. 80’lerin ikinci yarısında başlayan Bizimkiler birinci dönemlerinde bir apartman dizisi değildi daha çok aileyi sülaleyi işliyordu. 90’lar ailenin yükselişini yansıttı. Geniş aileyi ‘Süper Baba’da izledik, daha genişlerine (!) ‘Kaygısızlar’da rastladık. 2000’ler yeniden aileyle geldi, ‘Ekmek Teknesi’ mahalleyle aileyi kaynaştırdı fakat bir kırılma oldu ve aile mahallenin merkezi olmaktan çıkıp ağalı paşalı anlatılara kaydı. Kentte mafya kırda feodal beyefendiler ailelere reislik etmeye başladı. ‘Asmalı Konak’lar, Anadolu’da şiveli büyük aile dizilerinin temelini attı. Öncesi de vardı elbet lakin ‘Asmalı Konak’tan sonrası çorap söküğü üzere geldi desek yeridir. ‘Geniş Aile’ ve ‘Leyla ile Mecnun’ üzere örnekleri dışarıda tutarsak aile, genişliğini ve cümbüşünü özcesi ruhunu yitirip manasını aşındırdı. Samimiyetini yitirirken dayanışmanın değil iktidar çatışmasının adresi olmaya başladı. Küçük sıkıntılar yerini hükümranlık tasasına bıraktı. Aldatma-aldanma bile kabuk değiştirdi pişmanlık duygusu yiterken karşı tarafı duygusal yaralama kastı öne çıktı. Televizyon dünyasındaki dönüşüme koşut “büyük aile” geldi. Bir ayağı varoşta bir ayağı lüks sitede veyahut yalı, konak üzere klasik ve ihtişamlı yapılarda diziler örüldü. Bu büyük aileler geniş masalarda otoriteyi değil gösterişi öne çıkardılar. Otorite ise ailenin temsilinde eşit olarak çözüldü ve tüm fertlere sınıfsal bir ayrıcalık hâlinde verildi. Böylelikle hürmet, sevgi üzere kavramlar semt ismi dahi olamadan tedavülden kalktı. Geniş-çekirdek ayırt olmaksızın ailenin ortadan kalkışı, akrabalık ve komşuluk bağlantılarının ıskartaya çıkışı mahalle ile kentin de varlığını silikleştirdi. Bu tabloda öne büyük ailenin sofrası geçti. Uyduruk kurallar, yüzeysel zıtlıklar, bol bakışmalı kolay gerginlikler ve bir sülale heyulası… Enişteler, bacanaklar şirinliklerini yitirirken iş dünyasına has bir rekabet hâkimiyet kurdu. Babanın tanınmadığı, şeytanla iş birliğine gidildiği bir rekabet… ‘Bizimkiler’ de bir şirket dizisiydi ve elbet rekabet yalın bir biçimde hissediliyordu lakin insani boyutlarıyla… Şevket BMW alıyor, Şükrü ona özeniyordu. Ortaya kıskançlıklar, tatlı sert dalaşlar giriyordu. Bu geniş ailede maksatlar besbelliydi. Büyük masaların büyük ailelerinde ise neyin amaçlandığı hiç anlaşılmıyor zira büyüme artık devre dışı. Daha ne kadar büyüyecekler ki?
Televizyon anlatılarında aile ortadan kalkınca onu çağıran terapi seanslarına şahit olmaya başladık. Derine inmenin, çocukluğa gitmenin, günümüz şımarıklıklarını geçmişin yaralarıyla açıklamanın kuru bir teşhir eşliğinde dayatıldığı bu dizilerde aile gerek kurumsal (birleştirici) gerek manevi (bağlayıcı) kimliğiyle çağrılıyor. Fakat geldiği de görülmedi! Dizilerin ismine baba demek, aile demek yetmiyor yahut karakterlere taşıyamayacakları bir yük verip sonuna “-ler, -lar” ekleyerek bilmem ne “zade” bilmem ne “kan” diye çağırmak, maskülen masalar kurmak; bayanı ise âdet gereği saçı uzun entrikası bol çizmek yetmiyor. Akla aile gelmiyor bunlar yapılınca. Bu yeni ailenin de geleceği yok. İster terapi ister ruh çağırma seansı düzenlesinler ne fayda!
. GÜVEN-TESLİMİYET, KONFOR-İHTİŞAM ÇATIŞMALARI EKSENİNDE BATILILIK GERİLİMİ
‘Aile’ dizisinin örgüsüne ve oyunculuklarına da değinmekte fayda var. Dizi ‘Sopranos’tan harfiyen uyarlanmamış fakat çıkış noktaları misal olsa daha dengeli olabilirdi. ‘Sopranos’ta Tony meskeninin bahçesinde yığılıp kalınca zirveden tırnağa denetime giriyor lakin fizikî bir sorun yaşamadığı anlaşılıyordu. Bunun üzerine terapiye başlayan “baba” terapiye gittiğini saklıyor, bunun yumuşaklık olduğunu ve düzgün karşılanmayacağını savunuyordu. Kurulan denklem fikir vermesi bakımından kusursuzdu. Tony’nin tasalarını, kabahat ailesindeki ve çekirdek ailesindeki konumunu, güçlü durma takıntısını aktaran bu olaylar silsilesi dizinin sağlam hikayesine sağlam bir giriş niteliğindeydi. Aile dizisindeyse yavan bir açılış kelam konusu. Aslan Devin’le uçakta tanışıyor. Güzel başlamasalar da Eros devreye giriyor ve çok geçmeden birbirlerine kanları kaynıyor. Aslan Devin’e yardım ediyor. Devin’i çok dramatik bir çerçevede tanıyoruz. Kız kardeşi hengameye karışmış, hastanelik olmuş. Ertesinde ise intihara kalkışıyor. Bu kadar çarpıcı olayın yaşanması bize has olsa gerek. Daha yalın daha olaysız veremez miyiz? Büyük girilince, her şey boca edilince süratli yol alınacağı sanılıyor fakat bu durum bir çiğlik olarak geri dönüyor.
Dizi anlatısını başlıklara/alt kısımlara bölerek yeterli yapmış lakin burada da başlıkların altının pek dolmadığını ve lalettayin bir bölümlemeye gidildiğini görmekteyiz. Bunun ötesinde televizyon dünyamıza mahsus Batılılık tansiyonu hele konu bahis aile temalı bir diziyse daha bir hissediliyor. İki örnek vereceğim. Ters laik karakterler, Batı uyarlamalarında veyahut Batılı bir imaj amaçlandığında abartılarak aktarılıyorlar ve bu abartı giysi kuşamla davranışla da sonlu kalmıyor, hikayede kırılma niteliği taşıyan hareketlere de yansıyor. Devin’in Aslan’ın yanında kendini bu kadar rahat hissetmesi olağan mi? Çekimine kapıldı, haydi bir gecelik kaçamak üzere kıymetlendirdi diyelim (ki o gece hastanede refakatle geçiyor) bayanın hiç tanımadığı bir adamın aracında uyuyakalması hayatın olağan akışına uymuyor. Masalsı tesadüflerden ruhsal analizlere kapı aralayan, yaralar deşip travmalara eğilen terapi tadında alakalar devşirmek bize has olsa gerek! Arbede edip birbirine çekilen çift bağını bu birinci çatışmadan itibaren sürdürse durum anlaşılır fakat olaylar bayanın teslimiyeti ekseninde gelişiyor. Devin’in Aslan’ın ininde rahatça uyuması, sezileri doğrultusunda Aslan’a güvendiğini göstermediği üzere “ilişkilerinin doğal bir terapi biçiminde ilerleyeceği” vaadine de zıt düşüyor. Aslan bu terapide avantajlı olan taraf. Kendisine güvenilerek sorumluluk ona teslim edilse de kendi konutunda, zenginliğinde oynamanın avantajını sonuna kadar kullanacak. Devin’in sıkıntılı kardeşi, varlıklı babası ve cici annesi Aslan’ın etrafında gezinen yeni oyuncaklar bir bakıma. Onları oyuncak edense Devin’in tahminen yorulduğu tahminen gerilimini bir an olsun unuttuğu için dalıverdiği uyku.
. Bir öbür karşıtlık, aşırılık ise üstte andığım sahne. Konutun annesinin bastığı havuz partisi Türk dizileri için bile fazla… Partide rastgele bir uygunsuzluk yok. Çapkın eniştenin genç bayanlara asılması dışında örf adetlere karşıt düşen bir durum da yok fakat genel çerçeve izole bir çiftlik meskeninde bu tıp bir toplanmayı tüm çağrışımlara açıyor. Bir cins yoldan çıkma ile başlayıp çığırından çıkma ile devam eden ve meskenin büyüğünün sıkıntıdan çıkması ile nihayete eren bir çılgınlık hâli bu. ‘Medcezir’ üzere dizilerde yahut yaz dizilerinde biz bu havuzları çok gördük lakin kapalı olmuyorlardı. Kapalı havuz yani dışarıda santigrat cinsinden sıcaklık tek haneli derecelerde seyrederken buharların tüttüğü bir havuz lüksün ötesinde bir konfor göstergesi ve Batı’nın bedellerini çağrıştırıyor. Meskenin annesini bu “azıtma” karşısında pompalıyla havaya sıktıran motivasyon; şatafatın aşikâr bir seviyeye kadar kabul edildiği, paylaşıldığı lakin konforun zül görüldüğü Doğululuk olabilir. Burada can sıkan şey havuzdaki partiden çok kapalı havuzun kendisi olabilir! Villakentlerde yaşayıp kombisini kısanların, Ferrari’sine tüp taktıranların, “varlık içinde yokluk çekme” kültürünü her şartta yaşatanların tahammül edemeyeceği bir konfora karşılık geliyor kapalı havuz. Bu parti de dizinin Batılı satırlarının altı çizilsin diye düzenlenmiş güya.
HER ROLÜ ŞÖHRETE VERMEK UYGUN BİR FİKİR Mİ?
‘Aile’nin oyuncu takımı varlıklı. Yan rollerde bile ismini sanını epeydir duyduğumuz isimler çıkmakta karşımıza. Eh, aileler nasıl büyüdüyse üretimler da bu türlü büyüdü! Risk alınmıyor. “Takipçisi çok” oyuncular her yere serpiştiriliyor. Olağan buradaki takipçiden kastımız toplumsal medya takipçisi değil elbet, iğnelemek için de söylemiyoruz. Sıkıntı büyük üretimlerin artık her rolü ünlü oyunculara dağıtması. Üstelik bu tercih, işin tutmasının garantisi değil. “Kaşesini öderim reytingini toplarım” hesabı her vakit işlemez, işlemiyor da hakikaten geniş takımlı birçok imal onuncu kısmı göremedi. Gerçekçilik, uygunluk da aranmalı oyuncu seçerken. Rolden oyuncuya gidilmeli, oyuncudan role değil. Bizde rol, ünlü oyunculara nazaran uyduruluyor. Oyuncuya nazaran rol yazmak değil bu. Yeşilçam’da o denli olduğunu söylüyor dalın emektarları. “Bana Türkan sineması yaz” denirmiş, senaryo fabrikaları alırlarmış daktiloyu önlerine, tak tak tak yazarlarmış. Bu, açıkçası mantıklı bir yaklaşım, ticaret de bunu gerektirir. Nedir ki (yazılmış bir) rolü oyuncuya uydurmak, bütün rollere birebir oyuncuları dağıtmak riskli… Renk aramamak, oyun aramamak hatta imajla yetinip sese hiç bakmamak akıl kârı sayılmaz. İnandırıcılığını yitiren bir oyuncu yeterli bir kıssaya dahi ziyan verebilir. Bugün çabucak her role tıpkı oyuncular seçiliyor. Oyuncu havuzu çok dar. Oyuncuların geçimini salt televizyon işlerinden sağlamaları buradaki zenginliği de öldürüyor. Ekranda yüzü eskitmemek üzere bir dert hiç güdülmüyor. Çevrimiçi ile televizyonun hatta beyazperdenin çok öteki araçlar olduğuna dair bir yanılgı var. Farklılar yanlışsız fakat günümüzde aşağı üst birebir seyirci kitlesine seslendikleri de gerçek. Bir sinema sineması birkaç hafta vizyonda kalıp çevrimiçi platforma geçebiliyor veya televizyon dizilerini andıran üretimler çevrimiçi platformlarda uzunluk gösterebiliyor. Çevrimiçinin her anlatıyı yutabilecek kocaman bir ağzı var. Tüm bu araçlarda, misal hikayelerde daima tıpkı yüzleri görmek sıkıcı.
Başrollere gelirsek Kıvanç Tatlıtuğ ile Serenay Sarıkaya’nın birbirlerine yakıştıkları su götürmez. Yeniden de gerek Tatlıtuğ’un gerek Sarıkaya’nın oyunculuklarının canlandırdıkları karakterlerin uygar hâlleriyle bağlantılı olduğunu not düşmeliyiz! Örneğin Tatlıtuğ, “Âşıklar Bayramı”nda salt bekâr bir rolde görüldüğü için ilgi cazipti, işini de sessiz sakin lakin âlâ yapıyordu.
. Nur Sürer ve Canan Ergüder de rollere yakışıyorlar. Azamî randımanı sağlayacakları rollere yazılmışlar. Sürer güçlü ve olgun bir bayan karakter için biçilmiş kaftan. Histe iniş çıkışları muvaffakiyetle yansıtıyor. Ergüder de hava bakımından sarhoş bayan rollerine kaymaya başladı. Bu rolde uygun iş çıkardığını söylemeliyiz.
**
‘Aile’, karakterleri ve birtakım çatışmaları ‘The Sopranos’tan alınmış, yerlileştirilmiş, tipik televizyon entrikalarıyla süslenmiş bir imal. Yeni bir kelam söylemekten uzak, günün muhtaçlıklarını karşılayan, eğilimlerini takip eden ama ekranlarda ailenin dönüşümüne yönelik fikir vermesi bakımından da emsal verilebilecek bir dizi. Son yirmi yılda geniş aileler nasıl büyük aile olduysa orta sınıf çekirdek aile kahvaltı masalarında çözümlenen küçük problemlerin, ufak tefek didişmelerin kara para aklama, âlemde ve koca masada otorite kurma, eşi suçlayıcı bir çerçevede sevme pratiğine dönüştüğü günümüz dizileri de epeydir racon kesiyor. Tespih kristal kadehin yanına kıvrılıyor. Bazen nargileden bazen purodan bir nefes çekiliyor. Hasebiyle ‘Aile’ yeni değil, birinci ve son da değil. Bu racon da burada dursun!